Thông thường lượng bilirubin caoBilirubin liên hợp (bilirubin trực tiếp) chiếm% lượng bilirubin toàn phần lưu hành trong máu, không gắn với protein và tan được trong nước, do đó lọc được qua thận. Xét nghiệm Bilirubin trực tiếp tăng trong: viêm gan, tắc mật, xơ gan. Loại bilirubin này có thể được định lượng trực tiếp. Bilirubin gián tiếp tăng trong: vàng da trước gan do tan huyết (thiếu máu tan huyết, sốt Do phải phối hợp thêm với một cơ chất khác để gia tăng tốc độ phản ứng nên được gọi là bilirubin gián tiếpBilirubin trực tiếp chiếm% Lượng bilirubin tăng cao (cả trực tiếp hoặc gián tiếp) hơn lượng bình thường sẽ có khả năng nhiễm các bệnh về gan cao hơn. Một lượng bilirubin liên hợp (khoảng%) được tái hấp thu vào máu, phần còn lại được thải trừ trong đường mật rồi vào ruột Đánh giá mức độ tăng thành phần bilirubun trực tiếp hay gián tiếp có thể gợi ý các chẩn đoán: + Khi tăng bilirubin trực tiếp và chiếm% bilirubin toàn phần: gợi ý nhiều cho vàng da nguyên nhân tại gan hơn là nguyên nhân sau gan Một lượng bilirubin liên hợp (khoảng%) được tái hấp thu vào máu, phần còn lại được thải trừ trong đường mật rồi vào ruột Thuốc làm nồng độ bilirubin tăng cao như: kháng sinh, một vài loại thuốc kiểm soát sinh đẻ, diazepam (Valium), flurazepam, indomethacin (Indocin), và phenytoin (Dilantin), adrenalin, allopurinol, thuốc điều trị sốt rét, vitamin C, azathioprine, chlorpropamide, thuốc cường cholin (cholinergic), codein, dextran, thuốc lợi tiểu, isoproterenol, Thuốc làm nồng độ bilirubin tăng cao như: kháng sinh, một vài loại thuốc kiểm soát sinh đẻ, diazepam (Valium), flurazepam, indomethacin (Indocin), và phenytoin (Dilantin), adrenalin, allopurinol, thuốc điều trị sốt rét, vitamin C, azathioprine, chlorpropamide, thuốc cường cholin (cholinergic), codein, dextran, thuốc lợi tiểu, isoproterenol, Bilirubin liên hợp (bilirubin trực tiếp) chiếm% lượng bilirubin toàn phần lưu hành trong máu, không gắn với protein và tan được trong nước, do đó lọc được qua thận. Loại bilirubin này có thể được định lượng trực tiếp.
Lượng bilirubin trực tiếp hoặc bilirubin gián tiếp tăng cao hơn lượng bình thường sẽ có khả năng chẩn đoán các bệnh lý về gan mật cũng như tình trạng tan máu· Tăng nồng độ Bilirubin liên hợp (trực tiếp) Các nguyên nhân chỉnh thường gặp Bệnh lý tế bào gan Viêm gan do virus. Viêm gan do thuốcINHRifampicinHalothanMethyldopaChlorpromazinParacetamolSalicylat Viêm gan nhiễm độcCCl4 (tetraclorua carbon)Amanit phalloideSuy tim mất bù. Xơ ganĐánh giá mức độ tăng thành phần bilirubun trực tiếp hay gián tiếp có thể gợi ý các chẩn đoán: + Khi tăng bilirubin trực tiếp và chiếm% bilirubin toàn phần: gợi ý nhiều cho vàng da nguyên nhân tại gan hơn là nguyên nhân sau gan | Khi đến gan, bilirubin gián tiếp sẽ được các tế bào gan giữ lại, kết hợp với các glucuronid do gan sản xuất để tạo ra một dạng hòa tan trong nước gọi là·Đánh giá mức độ tăng thành phần bilirubun trực tiếp hay gián tiếp có thể gợi ý các chẩn đoán: + Khi tăng bilirubin trực tiếp và chiếm% bilirubin toàn phần: gợi ý nhiều cho vàng da nguyên nhân tại gan hơn là nguyên nhân sau ganTăng nồng độ Bilirubin liên hợp (trực tiếp) Các nguyên nhân chỉnh thường gặp Bệnh lý tế bào gan Viêm gan do virus. Viêm gan do thuốcINHRifampicinHalothanMethyldopaChlorpromazinParacetamolSalicylat Viêm gan nhiễm độcCCl4 (tetraclorua carbon)Amanit phalloideSuy tim mất bù. Xơ gan |
---|---|
Bilirubin được hình thành do sự phá vỡ các tế bào hồng cầu trong cơ thể được gan bài tiết. Nồng độ bilirubin cao có thể dễ dàng nhận ra do tình trạng vàng· Bilirubin trực tiếp tăng rất cao trong máu, bilirubin TP cũng tăng, có bilirubin niệu. Vàng da do tắc mật gặp trong tắc đường dẫn mật do sỏi, u đầu tụy, giun chui ống mật. Trong tắc đường mật ngoài gan, bilirubin có thể tăng dần đến tới mức – mmol/l (–mg/dl)Bilirubin trực tiếp tăng rất cao trong máu, bilirubin TP cũng tăng, có bilirubin niệu. Vàng da do tắc mật gặp trong tắc đường dẫn mật do sỏi, u đầu tụy, giun chui ống mật. Trong tắc đường mật ngoài gan, bilirubin có thể tăng dần đến tới mức – mmol/l (–mg/dl) | Bilirubin trực tiếp (xét nghiệm Bilirubin direct) chiếm khoảng% Bilirubin toàn phần trong máu. Khác với Bilirubin gián tiếp thì Bilirubin· Tăng nồng độ bilirubin liên hợp (bilirubin trực tiếp)Bệnh lý tế bào gan + Viêm gan do virus; + Viêm gan do thuốc: INH, Rifampicin, Halothan, Methyldopa, Chlorpromazin, Paracetamol, Salicylat; + Viêm gan nhiễm độc; + Suy tim mất bù; + Xơ gan;Tăng nồng độ bilirubin liên hợp (bilirubin trực tiếp) Các nguyên nhân chính thường gặp làBệnh lý tế bào gan – Viêm gan do virus, – Viêm gan do thuốc: INH Rifampicin Halothan Methyldopa Chlorpromazin Paracetamol Salicylat Viêm gan nhiễm độc: CCL(tetraclorua carbon). Amanit phalloideSuy tim mất bù. – Xơ gan |
Bilirubin toàn phần cao là dấu hiệu của: Đang mang thai; Hoạt động thể lực mạnh · Bilirubin gián tiếp (GT) tăng trong trường hợp. Tăng sự hủy· Lượng Bilirubin trực tiếp hoặc gián tiếp mà lớn hơn lượng Bilirubin bình thường gợi ý người bệnh có thể mắc các bệnh lý liên quan đến chuyển hóa bilirubin (nguyên nhân có thể là trước gan, tại gan hoặc sau gan). Thông thường, lượng Bilirubin cao cho thấy tỉ lệ huỷ hoại tế bào máu đỏ ngày càng tăng 2Do thực tế rằng nồng độ bilirubin trong mật cao hơn trong máu lần, và bilirubin liên hợp trong máu mạnh làm tăng nồng độ bilirubin trực tiếp (conjugated). Một số tăng bilirubin gián tiếp. Chứng vàng cơ thường dẫn đến tăng bilirubin trong máu (lên đến μmol l) | Trường hợp hiếm gặp hơn gâythiệt hại cho gan (viêm gan và hẹp đường mật ở trẻ sơ sinh), bilirubin liên hợp (trực tiếp) tăng cao. Khi nào được ra chỉ định?Nếu có tình trạng tăng bilirubin toàn phần, phòng XÉT NGHIỆM sẽ tiến hành thêm các test để xác định nồng độ bilirubin trực tiếp và gián tiếp. Trong các bệnh lý của tế bào gan (Vd: xơ gan, viêm gan), quá trình liên hợp bilirubin ít bị tác độngKhi có tăng bilirubin trực tiếp và chiếm–% bilirubin toàn phần: gặp ở cả vàng da do nguyên nhân tại gan và nguyên nhân sau gan. Khi có tăng bilirubin trực tiếp và chiếm >% bilirubin toàn phần: gợi ý nhiều cho vàng da do nguyên nhân sau gan hơn là do nguyên nhân tại gan |
Vàng da là sự chuyển màu vàng ở da và niêm mạc do tăng bilirubin máuCác xét nghiệm máu bao gồm định lượng nồng độ bilirubin toàn phần và trực tiếp Vàng da là biểu hiện của tình trạng tăng nồng độ Bilirubine trong máu, vàng da được nhận biết trên lâm sàng khi nồng độ bilirubin trong máu đạt 5mg% ở sơ sinh មីនាBilirubin toàn phần tăng, chủ yếu là trực tiếp · Các phản ứng viêm bình thường · Stercobilinogen và urobilinogen (-) · Chức năng gan lúc đầu bình Những thuốc có thể làm tăng bilirubin trong máu bao gồm:allopurinol, steroids, một số thuốc kháng sinh, thuốc kháng sốt rét, azathioprine, chlorpropamideXâm nhiễm gan hoặc các tổn thương: u hạt, bệnh Wilson, di căn gan, bệnh lý khối u Vàng da tăng bilirubin trực tiếp được xác định khi nồng độ bilirubin trực tiếp >1mg/dl nếu bilirubin toàn phần% nồng độ bilirubin toàn phần nếu bilirubin toàn phần >5mg/dl. – Xơ ganBilirubin liên hợp (bilirubin trực tiếp) chiếm% lượng bilirubin toàn phần lưu hành trong máu, không gắn với protein và tan được trong nước, do đó lọc được qua thận. Loại bilirubin này có thể được định lượng trực tiếp. + Khi tăng bilirubin trực tiếp và chiếm% bilirubin toàn phần: gặp ở cả vàng da do nguyên nhân tại gan và sau gan Chỉ số Bilirubin trong máu tăng cao sẽ gây ra ảnh hưởng tới tổ chức gây ra tình trạng vàng da. Nếu như chỉ số Bilirubin toàn phần cao Chỉ số Bilirubin gián tiếpμmol/lit là chỉ số của một người khỏe mạnh bình thường khi xét nghiệm Bilirubin gián tiếp. Tỉ lệ Bilirubin trực tiếp/ Bilirubin toàn phần + Khi tăng bilirubin trực tiếp và chiếm% bilirubin toàn phần: gợi ý nhiều cho vàng da nguyên nhân tại gan hơn là nguyên nhân sau gan. · Tăng nồng độ bilirubin liên hợp (bilirubin trực tiếp) Các nguyên nhân chính thường gặp làBệnh lý tế bào gan – Viêm gan do virus, – Viêm gan do thuốc: INH Rifampicin Halothan Methyldopa Chlorpromazin Paracetamol Salicylat Viêm gan nhiễm độc: CCL(tetraclorua carbon). Thử sức cùng Trắc nghiệm: Thế nào là trẻ sơ sinh đủ tháng? Xét nghiệm Bilirubin trực tiếp, Bilirubin toàn phần có ý nghĩa rất quan trọng đối với việc chẩn đoán và phân biệt một số bệnh vàng da. Một lượng bilirubin liên hợp (khoảng%) được Khi xét nghiệm Biirubin trực tiếp, chỉ số bình thường sẽ rơi vào khoảngμmol/lit. · Tăng nồng độ bilirubin liên hợp (bilirubin trực tiếp) thường gặp phải trong những trường hợp sau đây: Suy tim mất bù. Viêm đường mật xơ hóa, xơ gan mật tiên phát, xơ gan. Amanit phalloideSuy tim mất bù.
I. ĐẶT VẤN ĐỀ. Vàng da tăng bilirubin gián tiếp (VDTBGT) là tình trạng khá phổ biến Lượng bilirubin trực tiếp hay gián tiếp lớn hơn lượng bình thường gợi ý nhiềubilirubin cao sẽ cho thấy tỷ lệ huỷ hoại tế bào máu đỏ ngày càng tăng Bilirubin tăng: ở giai đoạn vàng da cấp, bilirubin trực tiếp tăng, chiếm% (bình thường%), sau đó bilirubin gián tiếp tăng một cách tương Chỉ số Bilirubin trực tiếp:4mg/dl hay μmol/L. Chỉ số Bilirubin toàn phầnNồng độ Bilirubin tăng cao là một trong những dấu hiệu nguy hiểm Keywords: Neonatal jaundice, hyperbilirubinemia.Nguyên nhân trực tiếp của việc này là sỏi mật -Khi có tăng bilirubin trực tiếp và chiếm–% bilirubin toàn phần: gặp ở cả vàng da do nguyên nhân tại gan và nguyên nhân sau gan.-Khi có tăng bilirubin trực tiếp và chiếm >% bilirubin toàn phần: gợi ý nhiều cho vàng da do nguyên nhân sau gan hơn là do nguyên nhận tại gan Khi có tăng bilirubin trực tiếp và chiếm >% bilirubin toàn phần: gợi ý nhiều cho vàng da do nguyên nhân sau gan hơn là do nguyên nhân tại ganĐịnh nghĩa vàng da tắc mật ở trẻ. · + Khi tăng bilirubin trực tiếp và chiếm% bilirubin toàn phần: gợi ý nhiều cho vàng da nguyên nhân tại gan hơn là nguyên nhân sau gan. + Khi tăng bilirubin trực tiếp và chiếm% bilirubin toàn phần: gặp ở cả vàng da do nguyên nhân tại gan và sau gan ·Bilirubin gián tiếp,,0 mg/dL haymol/LTỷ lệ bilirubin trực tiếp/ bilirubin toàn phần: Tăng nồng độ bilirubin toàn phầnCó thai;Trẻ sơ sinh và trẻ đẻ non;Hoạt động thể lực mạnh;Các nguyên nhân gây tăng bilirubin không liên hợp; Khi có tăng bilirubin trực tiếp và chiếm–% bilirubin toàn phần: gặp ở cả vàng da do nguyên nhân tại gan và nguyên nhân sau gan. Vì vậy tình trạng này còn được gọi là Vàng da tăng bilirubine trực tiếp được xác định khi nồng độ bilirubine trực tiếp ≥ 1mg/l nếu bilirubine toàn phầnNguyên nhân. Nồng độ bilirubin trực tiếp >20% nồng độ TSB nếu TSB >5mg/dl. Nguyên nhân vàng da sơ sinh do tăng bilirubin trực tiếp là bởi gan không có khả năng bài tiết mật và/hoặc tắc nghẽn đường mật. Không dung nạp galactose, bất dung nạp tyrosine, nhiễm trùng bẩm sinh hay mắc phải (nhiễm herpes, coxsackie Mức độ bình thường của bilirubin trực tiếp nằm trong khoảng 0,1 đến 0,3 mg dL hoặc 1,0 đến 5,1 mmol L. Nếu nồng độ bilirubin trực tiếp trong huyết thanh tăng trên phạm vi, nó được gọi là trực tiếp tăng bilirubin máu.
Tình trạng tăng Bilirubin có thể phản ánh được tình trạng gan mật cũng như các nguyênBilirubin toàn phần = Bilirubin trực tiếp + Bilirubin gián tiếp Khi tiếp cận bệnh nhân có tăng ALP, bước đầu tiên cần xác nhận ALP có nguồnbình thường của bilirubin toàn phần (TP),,2 mg/dl, bilirubin trực tiếpChứng vàng cơ thường dẫn đến tăng bilirubin trong máu (lên đến μmol l). Vàng da tăng bilirubine trực tiếp được xác định khi nồng độ bilirubine trực tiếp ≥ 1mg/l nếu bilirubine toàn phầnNguyên nhân. Trong phân giảm mạnh nội dung của sterocilinogen, hoàn thành obturation của ống mật được đi kèm với một sự vắng mặt hoàn toàn của sắc tố mật trong phân Xét nghiệm Bilirubin trực tiếp, Bilirubin toàn phần có ý nghĩa rất quan trọng đối với việc chẩn đoán và phân biệt một số bệnh vàng da. Nếu như chỉ số Bilirubin toàn phần cao · Lượng bilirubin trực tiếp hoặc bilirubin loại gián tiếp tăng cao hơn lượng thông thường sẽ có khả năng nhiễm các bệnh về gan cao hơn. Bilirubin cao sẽ cho biết tỷ lệ hủy hoại tế bào tiết đỏ (hồng cầu) sẽ ngày càng tăng caoMột số tăng bilirubin gián tiếp. Không dung nạp galactose, bất dung nạp tyrosine, nhiễm trùng bẩm sinh hay mắc phải (nhiễm herpes, coxsackie · Chỉ số Bilirubin trong máu tăng cao sẽ gây ra ảnh hưởng tới tổ chức gây ra tình trạng vàng da.
- Việc xét nghiệm bilirubin giúp định hướng chẩnBilirubin “trực tiếp”: < 0,30mg/ml (5mmol/l)Bệnh hồng cầu hình liềm là bệnh có hemoglobin là HbS. Chọn câu đúng Bilirubin trực tiếp là thành phần chính của bilirubin toàn phần. Trong vàng da trong dung huyết,trong máu chủ yếu tăng Sự tăng bilirubin trong máu có biểu hiện ở chứng vàng da. Trong chuyển hoá bilirubin,trong gan có sự tham gia của enzym Bilirubin UDP glucuronyl transfersae.
- Vàng da trêntuần đối với trẻ đủ tháng. II. VÀNG DA TĂNG BILIRUBIN GIÁN TIẾP Bilirubin trực tiếp > 1, mg/dL hoặc >20% của Bilirubin toàn phần.
- Tăng tái hấp thu bilirubin từ ruột: Hẹp môn vị, tắc ruột non, megacolon, tắc ruột phân su, sử dụng thuốc gây liệt